Rynek wydawniczy zmienił się na tyle, że nie dziwi dzisiaj pytanie o to, jak wydać e-booka. Wiele osób decyduje się na publikację książki w wersji elektronicznej czy to ze względu na wysokie koszty druku, czy decyzję o tym, by nie wytwarzać więcej produktów fizycznych, które obciążają środowisko. Jak mądrze wydać e-booka?

Czy plik PDF wystarczy, żeby wydać e-booka?

Plik PDF ma stały układ. Daje to pewność, że wszystkie elementy, w tym tekst, będą wyglądały dokładnie tak jak w projekcie i przypominały skład książki drukowanej. Przydaje się to szczególnie w publikacjach, które zawierają dużą liczbę materiałów wizualnych – grafik, ilustracji, zdjęć. Niestety stały układ w plikach PDF sprawia, że wielkość fontu nie dostosowuje się do wielkości urządzenia mobilnego, z którego aktualnie korzysta czytelnik.

PDF-y najlepiej sprawdzają się więc na dużych ekranach – komputerach, tabletach, czy iPadach. Jeśli jednak zastanawiasz się, jak wydać e-booka, to miej na uwadze, że format PDF jest mało elastyczny, jeśli chodzi o możliwość korzystania z urządzeń mobilnych różnej wielkości.

Planujesz wydać e-booka w formacie PDF? Wiele osób wykorzystuje do samodzielnego przygotowania publikacji Canvę, która umożliwia dodawanie grafik oraz innych atrakcyjnych wizualnie elementów. Niestety Canva nie radzi sobie z prawidłowym łamaniem tekstu. Jeśli zależy Ci na poprawnej edytorsko publikacji, to lepiej zleć skład i łamanie tekstu osobie, która zajmuje się tym zawodowo. Możesz też skorzystać z mojego szkolenia Skład DTP dla selfpublishera, by dowiedzieć się, jak uniknąć błędów, zrobić skład samodzielnie i w zgodzie ze sztuką.

W jakim formacie wydać e-booka, jeśli nie w PDF-ie?

Drugim rozwiązaniem jest wydanie e-booka w formacie EPUB, który powstał z myślą o czytnikach. Do wyboru masz wariant responsywny, który dostosowuje się do ustawień użytkownika, oraz wariant z układem stałym. Jeśli planujesz e-booka w formacie EPUB, to lepszy będzie wariant responsywny, natomiast do e-booka z układem stałym wybierz format PDF.

Dlaczego? Bo główną zaletą formatu EPUB jest jego elastyczność. Dzięki temu Twoi odbiorcy będą w stanie samodzielnie decydować o tym, jaki wybrać:

• font,
• rozmiar fontu,
• sposób wyrównania i wcięcia tekstu.

Wpływa to jednak na warstwę wizualną publikacji, ponieważ uniwersalność formatu sprawia, że dopracowany graficznie projekt przestaje mieć znaczenie. Nie chodzi o to, by usunąć z formatu EPUB wszystkie elementy wizualne, ale na pewno zachęcam do tego, by ograniczyć ich liczbę. Dzięki temu nie obciążysz pliku.

Dlaczego to wszystko jest tak ważne? Pod względem technologicznym plik EPUB jest zbudowany na HTML-u i CSS-ie. W tym sensie przypomina strony internetowe sprzed 15 lat, a co za tym idzie, nie obsługuje takich języków jak PHP czy Java. To oznacza, że im bardziej będziesz się starać upiększyć e-booka, tym bardziej możesz mu zaszkodzić pod kątem użyteczności. 

Jeśli jednak uznasz, że publikacja ma być pełna ilustracji czy tabel, musisz się liczyć z większym kosztem projektu. Taka inwestycja pozwoli Ci jednak nie rezygnować w 100% z formatowania, ale musisz zadbać o to, by takie dodatkowe formatowanie nie było przeszkodą dla czytników.

• Dowiedz się więcej na temat tego, jak wygląda przygotowanie plików mobilnych

Co składa się na proces wydania swojego e-booka?

Punktem pierwszym jest oczywiście sam pomysł na e-booka – miej na uwadze, że nie wszystko, co przyjdzie Ci do głowy, zyska przychylność Twoich odbiorców. Szczególnie jeśli planujesz wydanie e-booka, w którym chcesz dzielić się swoją wiedzą. Niestety, nie zawsze to, co my uważamy za istotne, pokrywa się z tym, co myślą inni – trochę szkoda byłoby zainwestować środki w projekt, który nie przyniesie żadnych zysków.

Pozostaje pytanie, co dalej. Jak wygląda proces wydania własnego e-booka? Załóżmy, że masz już przygotowany tekst i wiesz, jakie materiały wizualne powinny się znaleźć w książce. Oprócz tego musisz zadbać o kilka innych elementów.

1. Opracowanie językowe, w skład którego wchodzą redakcja i korekta – redakcja pozwala ujednolicić strukturę, usunąć wszelkie nielogiczności, niejasności oraz poprawić błędy językowe i stylistyczne, natomiast korekta jest potrzebna, żeby wyczyścić tekst z literówek, czy poprawić przecinki i inne drobne błędy, które zostały pominięte na etapie redakcji.
2. Projekt okładki – okładka powinna być spójna z wnętrzem publikacji, szczególnie jeśli planujesz wydać książkę zarówno w wersji cyfrowej, jak i drukowanej. Chodzi o to, by korzystać z tych samych kształtów, motywów i typografii, dzięki czemu całość będzie spójna wizualnie.
3. Skład DTP – oznacza wprowadzenie tekstu w przygotowany wcześniej layout oraz umieszczenie materiałów wizualnych, dopracowanie łamania tak, by całość była zgodna ze sztuką edytorską. Skład DTP wykonuje się w przeznaczonych do tego programach, do których należy między innymi Adobe InDesign.
4. Korekta językowa po składzie, jeśli nie była zlecona przed składem
5. Korekta techniczna – podczas korekty technicznej weryfikujemy poprawność łamania tekstu (składu). To moment na to, by wyłapać wdowy, bękarty, sieroty i wszystkie inne błędy formatowania tekstu. Sprawdzamy również, czy publikacja jest zgodna z oryginałem. Chodzi o to, by upewnić się, że podczas składu nie zagubiły się na przykład jakieś ilustracje lub tabele.
6. Konwersja do formatów mobilnych – tak jak pisałam wcześniej, im więcej materiałów wizualnych w e-booku, tym bardziej skomplikowana będzie konwersja publikacji do formatu mobilnego (EPUB). W takim przypadku może się okazać, że lepszym rozwiązaniem będzie sprzedaż e-booka w formacie PDF, który charakteryzuje się stałym układem.

Przy konwersji plików tekstowych do formatów mobilnych chciałabym się na chwilę zatrzymać. Istnieją programy, które robią to automatycznie i w dodatku są darmowe, co może Ci się wydać kuszącą opcją. Bezpłatne rozwiązania są niestety często niekompletne i tak też może być w tym przypadku. Automatyczna konwersja do formatu mobilnego zwiększa ryzyko błędów, które mogą Ci utrudnić skuteczną sprzedaż e-booka. W takiej sytuacji lepszym rozwiązaniem będzie współpraca z osobą, która profesjonalnie zajmuje się konwersją plików tekstowych do formatów mobilnych.

Ile kosztuje wydanie własnego e-booka?

Koszt wydania własnego e-booka może być absurdalnie niski i niepokojąco wysoki, ale wolałabym nie odnosić się do skrajności. Zbyt niskie stawki osób, które będą uczestniczyły w procesie tworzenia Twojej publikacji, powinny Cię jedynie zaniepokoić. Takie osoby albo nie mają zbyt wiele doświadczenia, albo negatywnie wpływają na całą branżę, zaniżając stawki.

Co w ogóle składa się na cenę „produkcji” e-booka?

• Redakcja
• Korekta
• Projekt okładki
• Projekt layoutu
• Skład
• Konwersja do e-booka (do pliku EPUB)

Na ostateczny koszt wpływa również przeznaczenie e-booka, jego poziom skomplikowania i nakład pracy, postawienie sklepu internetowego i działania marketingowe, które musisz podjąć, żeby dotrzeć do swoich odbiorców. Przecież nawet jeśli własny e-book to Twoje marzenie, to zapewne chcesz na nim zarobić.

Sama zresztą wyceniam e-booki indywidualnie – wynika to właśnie z tego, że tak wiele czynników wpływa na koszt jego „produkcji”. Już sam fakt, czy plik wyjściowy jest gotowy do pracy na otwartym pliku InDesigna, czy wymaga złożenia od podstaw, przekłada się na cenę. Żeby Ci to jednak jakoś zobrazować, dodam, że w przypadku konwersji standardowej beletrystyki zwykle mieszczę się z klientami w przedziale od 300 do 600 złotych.

Jak wydać e-booka – samodzielnie czy z pomocą wydawnictwa?

Trudno odpowiedzieć w prosty sposób na to pytanie, ale mogę Ci podpowiedzieć, co musisz wziąć pod uwagę, zanim podejmiesz decyzję.

Jeśli chcesz ograniczyć koszty związane z wydaniem e-booka, chcesz mieć w 100% wpływ na to, jak ta publikacja będzie wyglądała, to skorzystaj z opcji selfpublishingu. Jakiś czas temu Empik uruchomił platformę Empik Selfpublishing, ale podobne inicjatywy działają w ramach takich serwisów jak Amazon, Legimi oraz Woblink.

Czy to oznacza, że wydawnictwo jest z gruntu mniej korzystną opcją? Niekoniecznie, ale w przypadku osób debiutujących, taka współpraca może być bardziej wymagająca. Wiele zależy od tego, z jakim wydawnictwem uda Ci się współpracę nawiązać – czasami to prestiż firmy może się okazać kluczowy. Jeśli rozważasz taką formę wydania e-booka, to w pierwszej kolejności:

• sprawdź profil wydawnictwa – zadbaj o jego spójność z Twoją publikacją,
• przygotuj konspekt i streszczenie publikacji,
• dołącz do noty biograficznej informacje o swoich sukcesach, które pomogą Ci uzasadnić wartość współpracy z Tobą,
• przekaż swój tekst do beta readingu lub redakcji, żeby go dopracować – tym sposobem zwiększysz trochę swoje szanse na zainteresowanie publikacją ze strony wydawnictwa.

Pamiętaj, że wydawnictwa otrzymują olbrzymią liczbę propozycji – muszą się z nimi zapoznać, ocenić zasadność publikacji, dlatego im mniej dopieszczony tekst, tym mniejsza szansa na współpracę. Myślę jednak, że jeśli chcesz wydać wyłącznie e-booka, śmiało możesz zacząć od selfpublishingu. Próba przedostania się do wydawców ze swoją propozycją może się okazać zwyczajnie zniechęcająca.

O czym jeszcze warto pamiętać, wydając e-booka?

Oczywiście, jeśli mówimy o tym, jak wydać e=booka, nie mogę nie wspomnieć o dalszych krokach. Dobrze, żeby Twoja publikacja miała swój własny numer ISBN. Jest to szczególnie istotne ze względu na możliwość sprzedaży swojej książki w księgarniach, bo one tego po prostu wymagają.

Na szczęście rejestracja e-booka jest prosta i darmowa – wystarczy, że wejdziesz na stronę serwisu e-ISBN i będziesz postępować zgodnie z instrukcją. Co prawda w świetle polskiego prawa nie jest to obowiązkowe, ale warto o ten numer ISBN zadbać. Co musisz zrobić oprócz tego?

• Jeśli Twoja publikacja ma nadany numer ISBN, musisz przekazać plik egzemplarza obowiązkowego do bibliotek. Dotyczy to zarówno książek drukowanych, jak i cyfrowych.
• Jeśli decydujesz się na selfpublishing, musisz zadbać o zaplecze sprzedażowe – musisz postawić sklep internetowy lub zadbać o inny kanał sprzedaży, ale też zadbać o działania marketingowe.

Rozważ też znalezienie patronów medialnych, którzy są powiązani tematycznie z Twoją publikacją. Pomogą Ci w promocji e-booka i zapewnią większą wiarygodność merytoryczną, jeśli debiutujesz. To nie musi być najpopularniejsza rozgłośnia radiowa – to może być mniejszy twórca internetowy, który zajmuje się podobnymi zagadnieniami co Ty.

Jak wydać e-booka – podsumowanie

Dzisiaj wiele osób zastanawia się, jak wydać e-booka – jest to wdzięczny produkt cyfrowy, ponieważ umożliwia monetyzację wiedzy. To dlatego tak często widzisz influencerów i ekspertów promujących swojego e-booka. Takie rozwiązanie nie wymaga dodatkowych kosztów związanych z drukiem, ale też późniejszym przechowywaniem książek.

Sam proces wydawniczy nie różni się jednak aż tak bardzo od tego klasycznego i też wiąże się z pewnym nakładem finansowym. Da się wydać e-booka za darmo, ale szczerze mówiąc, nie polecam tego rozwiązania. Już sama redakcja i korekta zwiększą wartość Twojej publikacji, szczególnie jeśli planujesz jej sprzedaż.

Planujesz wydać e-booka? Proponuję Ci:

• szkolenia i dostęp do materiałów, dzięki którym unikniesz niepotrzebnych błędów podczas składu,
• profesjonalną pomoc przy składzie e-booka – Ty oddajesz swoją publikację w dobre ręce, a ja zajmuję się jej przygotowaniem do kontaktu z odbiorcami.